Του Νεκτάριου Β. Νώτη

Η πρακτική του Δημοσίου – να αποδίδει για την καθυστερημένη καταβολή οφειλών του προς ιδιώτες χαμηλότερο τόκο από το επιτόκιο υπερημερίας, που ζητά για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς αυτό – είναι γνωστή. Απαίτηση τόκου 10% από όποιον του χρωστάει, καταβολή τόκου 6% σε όποιον χρωστάει !

Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, πριν από ενάμιση χρόνο, που έκρινε αντισυνταγματική τη
συγκεκριμένη πρακτική, μας είχε καθησυχάσει ότι το Δημόσιο θα άρχιζε να πληρώνει πολλαπλάσιους τόκους για όλες αυτές τις εκκρεμείς δίκες, που αφορούν σε αναδρομικά επιδομάτων, σε αποζημιώσεις, και σε ό,τι έχει να κάνει με διαφορές μεταξύ δημοσίου και πολιτών για πάσης φύσεως αποδοχές ή πληρωμές. Το γεγονός, μάλιστα, ότι επρόκειτο για τελεσίδικη απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας ερμηνεύθηκε από νομικούς ότι θα είχε ως επακόλουθο την άμεση ενσωμάτωσή της στην ελληνική νομοθεσία. Τι έγινε τελικά;

Το Δημόσιο νομοθέτησε, δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα ένα πολύ ωραίο παραθυράκι, ώστε να καταβάλει… επιλεκτικά το σωστό επιτόκιο. Δείτε γιατί:

Σύμφωνα με έμπειρους νομικούς, η μέχρι σήμερα πρακτική δείχνει ότι ο σωστός τόκος αποδίδεται μόνο αν η δικαστική απόφαση αναφέρει ρητά πως το ποσό, που κατεβλήθη αχρεώστητα, πρέπει να επιστραφεί με βάση το επιτόκιο υπερημερίας των ιδιωτικών διαφορών!

Μάλιστα, πολλές φορές οι αποφάσεις λένε “νόμιμος τόκος” και σταματούν εκεί. Αν ο δικηγόρος δεν έχει προβλέψει να το αναφέρει αναλυτικά και ο δικαστής δεν το επαναλάβει στην ανάγνωση της απόφασης, τότε το Δημόσιο καταβάλει πάλι για παράδειγμα το επιτόκιο εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας (που προβλέπεται για τις φορολογικές οφειλές).

Και δεν είναι μόνο αυτό. Ο τελευταίος φορολογικός νόμος, 3842/2010, έκανε πιο δύσκολη την επιστροφή του τόκου. Στο άρθρο 68 αναφέρεται ότι «σε περίπτωση δικαστικής επιδίκασης τόκων, με επιτόκιο διαφορετικό εκείνου των εντόκων γραμματίων του δημοσίου τρίμηνης διάρκειας, η επιστροφή των τόκων στο δικαιούχο γίνεται με την έκδοση χρηματικού εντάλματος από τις αρμόδιες υπηρεσίες δημοσιονομικού ελέγχου». Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα; Η αρμόδια ΔΟΥ συγκροτεί φάκελο, τον οποίο αποστέλλει στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου και στο δικαιούχο, με αποτέλεσμα να καθυστερούν ιδιαίτερα αυτές οι διαδικασίες και χωρίς επιπλέον να είναι απόλυτα σαφές το πλαίσιο υπολογισμού του τόκου. Δεν λείπουν, μάλιστα, και οι περιπτώσεις, που οι εφοριακοί δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν τη νομοθεσία !

“Εάν έχει δικαστική απόφαση, που του επιδικάζει το ορθό επιτόκιο, ο φορολογούμενος θα πρέπει να απευθυνθεί στην αρμόδια ΔΟΥ και αυτή να καταρτίσει φάκελο προς αποστολή στις αρμόδιες υπηρεσίες για να εκταμιεύσουν τα χρήματα. Οι διατάξεις είναι ακόμα καινούριες, οπότε δεν γνωρίζουμε ούτε την πολυπλοκότητα, ούτε τα χρονικά όρια εφαρμογής τους”, τονίζει στο Capitaltax ο νομικός – ειδικός επί φορολογικών θεμάτων – Γιώργος Πιτσιλής.

Τι πρέπει να κάνει, όμως, ένας φορολογούμενος, όταν το Δημόσιο του χρωστάει χρήματα, αλλά δεν τον πληρώνει;

Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να προχωρήσει στην υποβολή αίτησης στην εφορία ή στην αντίστοιχη υπηρεσία για την επιστροφή του ποσού. Εφόσον η αίτηση δεν απαντηθεί εντός ορισμένου χρόνου – περί τις 60 ημέρες – τότε μπορεί να προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια. Προσοχή! Οι τόκοι υπερημερίας αρχίζουν να τρέχουν από την ημερομηνία της άσκησης προσφυγής και όχι από την ημερομηνία της αχρεώστητης καταβολής !

Ποιο είναι, όμως, το χρονικό διάστημα, μέσα στο οποίο το Δημόσιο πρέπει να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις του;

Σύμφωνα με κοινοτική οδηγία,

- Οι πληρωμές του Δημοσίου σε επιχειρήσεις θα πρέπει να γίνονται μέσα σε 30 ή σε ειδικές περιπτώσεις 60 ημέρες.
- Οι πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε 60 ημέρες εκτός εάν σε συμβόλαιο αναφέρεται κάτι άλλο που δεν είναι άδικο.
- Οι επιχειρήσεις θα δικαιούνται να ζητήσουν επιτόκιο και πληρωμή 40 ευρώ για το κόστος ανάκτησης κεφαλαίου.
- Όταν το Δημόσιο καθυστερεί πάνω από ένα μήνα να πληρώσει τους προμηθευτές του για εμπορικές συναλλαγές, θα πληρώνει επιτόκιο που θα είναι τουλάχιστον 8% πάνω από το βασικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

nectarios.notis@capital.gr